Paweł Litwinienko

Archeolog podwodny, od 2016 roku pracuje w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku w zespole nurków w Dziale Badań Podwodnych. Z historią morską, żeglarstwem i nurkowaniem związany od najmłodszych lat. Jako nurek zawodowy i kierownik prac podwodnych bierze aktywny udział w podwodnych badaniach archeologicznych prowadzonych przez NMM. Naukowo zainteresowany dawnym szkutnictwem i żeglugą, w tym wykorzystaniem narzędzi cyfrowych do dokumentacji oraz rekonstrukcji dawnych jednostek pływających; z tego zakresu doktoryzuje się obecnie na Uniwersytecie Gdańskim.

Tytuł prezentacji: Dzisiaj Podwodny Magazyn Wraków - Jutro Podwodny Park Archeologiczny w Zatoce Gdańskiej

W trakcie prezentacji opowiemy przede wszystkim o najnowszych wynikach prac podwodnych w Podwodnym Magazynie Wraków w Zatoce Gdańskiej. Jest  to obszar na dnie Bałtyku położony kilka mil morskich na wschód od Gdyni-Orłowa o promieniu ok. 700 m wyznaczony przez Urząd Morski w Gdyni w celu zabezpieczenia pod wodą wraków i innych zabytków archeologicznych przenoszonych z miejsca ich odkrycia, kolidujących lub zagrożonych inwestycjami morskimi.

W 2023 roku na obszarze Podwodnego Magazynu Wraków ustawiono stałą pławę nawigacyjną, umożliwiającą cumowanie jednostek pływających. Aktualnie w obszarze magazynu spoczywają w rozproszeniu na dnie, dwa drewniane wraki (szwedzki galeon „Solen” oraz wrak żaglowca drewnianego F53.2), osiem szwedzkich dział żeliwnych z XVIII wieku oraz kilka zabytkowych elementów szkutniczych.

W czasie prac podwodnych prowadzonych od lipca tego roku udało się oczyścić, przenieść i „ułożyć” wrak „Solena” w formie jak najbardziej zbliżonej do tej znanej z dokumentacji rysunkowej z badań w latach 70-tych XX w. Wymagało to podniesienia oraz przemieszczenia w toni za pomocą worków wypornościowych, wielkogabarytowych, masywnych elementów konstrukcyjnych wraka. W okolice „Solena” przenieśliśmy również cześć żeliwnych dział z XVIII w., każde o wadze ok. 1,5 tony.

Finalnym efektem prac, kontynuowanych i rozwijanych w przyszłych latach, będzie stworzenie atrakcyjnego stanowiska podwodnego w formie podwodnego parku archeologicznego dostępnego dla płetwonurków, co pozwoli jeszcze lepiej promować oraz chronić morskie dziedzictwo kulturowe Bałtyku.